Nederlander schrijft bekroond boek over Brazilië… in het Iers

Onderstaand artikel van collega Mario Danneels verscheen in oktober 2012 in de toenmalige GPD-kranten.

DUBLIN (GPD) _ De Nederlandse journalist Alex Hijmans heeft de meest prestigieuze prijs voor Ierstalig proza ontvangen voor zijn nieuwe boek over Brazilië, waar hij woont. Een ongebruikelijke combinatie, zeker omdat de Ierse versie van de bundel korte verhalen de Nederlandse en Engelse versies voorgaat.

Drie jaar terug werd Hijmans’ boek ‘Favela’ al bekroond met een gedeelde Oireachtas-prijs voor proza, maar vorige week ging zijn nieuwe werk ‘Gonta’ alleen met die eer lopen. De Oireachtas-prijzen worden ‘toch een beetje gezien als een stempel van goedkeuring van het ‘establishment van de wereld van de Ierse taal’, zegt Hijmans vanuit Salvador, waar hij vier jaar geleden neerstreek. Daarvoor woonde de auteur uit Heemskerk twaalf jaar in Ierland, waar hij bijdragen leverde voor zowel de Engels- als Ierstalige media. ,,Ik wist als jong kind al dat ik een ‘vreemde’ taal wilde studeren, in de zin van: geen huis-, tuin- en keukentaal zoals Nederlands, Engels, Frans of Duits. Iers lag voor de hand omdat ons gezin vroeger vaak in Ierland op kampeervakantie ging.”

Op zijn twintigste bracht het Erasmus-uitwisselingsprogramma voor studenten Alex Hijmans naar de universiteit van Galway. Hij bleef hangen in het stadje in het westen van het eiland, waar het Iers her en der nog de voertaal is. Het aantal moedertaalsprekers over heel Ierland wordt geschat op nog dertig- tot tachtigduizend mensen. ,,Via de Ierstalige toneelvereniging op de campus leerde ik vloeiend Iers”, vertelt Hijmans ,,en voor ik het wist maakte ik dus deel uit van het Ierssprekende wereldje dat van buitenaf besloten en van binnenuit op een te kleine vissenkom lijkt. Ik heb het wel altijd als mijn missie gevoeld om dat wereldje minder besloten en navelstaarderig te maken. Dat een verhalenbundel, geschreven door een Nederlander en gesitueerd in Brazilië de prijs voor beste proza wint, bewijst volgens mij dat de taal anno 2012 meer open staat voor invloeden van buitenaf.”

Het was de liefde die Hijmans uiteindelijk van Galway naar Salvador bracht, de stad die al drie boeken inspireerde. Het pas bekroonde ‘Gonta’ gaat over ,,wat men eufemistisch ‘de veiligheidskwestie’ noemt: geweld tussen drugsbendes onderling en met de politie, wat in deze stad jaarlijks duizenden doden eist. De behoefte om daarover te schrijven, en over de enorme sociale ongelijkheid die aan al dat geweld ten grondslag ligt, was mijn drijfveer.”

* ‘Gonta’ is uitgegeven bij Cois Lífe in Dublin en kost 14 euro.